ΣΤΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΤΕΥΧΟΣ ΤΟΥ ΥΠΕΡ-Χ: Ο επαναστάστης στον οποίο αποδίδεται το «Πότε θα κάμει ξαστεριά»

ΜΙΑ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ

Ένα μικρό αφιέρωμα σ’ έναν μεγάλο της Ελληνικής Επανάστασης:

Με συγκινούσε από παλιά η σεπτή μορφή του... Ήταν ο επαναστάτης που πολεμούσε τραγουδώντας τον Θούριο του Ρήγα και τα ριζίτικα της Κρήτης, ο μουσικός και ποιητής στον οποίο αποδίδεται η σύνθεση του "Πότε θα κάμει ξαστεριά" από παλαιότερα ριζίτικα, ο άνθρωπος που μετέφερε τα νάματα του Διαφωτισμού στο νησί, ο Στέφανος Χάλης! Ήταν μόλις 25 χρονών όταν σκοτώθηκε, αλλά η μνήμη του μένει ορόσημο στην ιστορία. Το μικρό μου μελέτημα δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του πολιτιστικού περιοδικού ΥΠΕΡ-Χ των Σούπερ Μάρκετ Χαλκιαδάκη (διανέμεται εντελώς δωρεάν στα καταστήματα της εταιρείας).

Στο ίδιο τεύχος, το πασχαλινό, καταχωρείται κι ένα λαογραφικό κείμενο για τα υφαντά σακούλια της Κρήτης, ασπροσάκουλα και παραδοσάκουλα, παρταπάζους, παλέτσες, ταμπούσκες, ντάσκες, ντρουβάδες, κυλίφια, καρνιέρες και τόσα άλλα. Ονόματα που μπορεί να ξεχάστηκαν, αλλά μεταφέρουν τα επιτεύγματα της υφαντικής και του ανεκτίμητου λαϊκού μας πολιτισμού.

Τριάντα χρόνια κυκλοφορίας συμπληρώνει φέτος το περιοδικό. Ήταν μια ιδέα του αγαπημένου φίλου Μηνά Χαλκιαδάκη που είχα την τιμή να την υλοποιήσομε μαζί. Χιλιάδες σελίδες, εκατοντάδες θέματα για τον πολιτισμό και την παράδοση, σπουδαίες συνεργασίες από σημαντικούς λόγιους με κορυφαίο τον αείμνηστο Κωστή Φραγκούλη.

Εντυπωσιακά και τα υπόλοιπα θέματα που δημοσιεύονται στο καινούργιο τεύχος, όπως:

Ένα αφιέρωμα στην ιατρική περίθαλψη των αγωνιστών του 1821, άρθρο του λόγιου γιατρού, διευθυντή πλαστικής χειρουργικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, κ. Ανδρέα Μανιού, με σπουδαίες πληροφορίες.

Ένα συναξάρι κρητικών γεύσεων του αρχιτέκτονα, ιστορικού της τέχνης και ιστορικού της αρχιτεκτονικής κ. Κ. Καζαμιάκη.

Και μια αποκάλυψη, πάλι από τον κ. Μανιό:

Με κεφαλές μυρμηγκιών έραβαν τα τραύματα των τραυματισμένων αγωνιστών του 19ου αιώνα! Ο κ. Μανιός αναλύει μια παλιά αλλά ευρηματική τεχνική που χρησιμοποιούσαν κάποτε οι γιατροί, όταν δεν είχαν τα σημερινά μέσα!

Επίσης: Μια ιστορική φωτογραφία από την αναστάσιμη πομπή στο Ηράκλειο του 1904, οι μαχαιρίδες της Λαμπρής, η κοινωνική λειτουργία μιας βρύσης, οι λεμονανθοί του επιτάφιου...

ΝΙΚΟΣ ΨΙΛΑΚΗΣ, Απρίλης 2021