Το ελληνικό Πάσχα του καλοκαιριού

…Και στήνονται καζάνια στις πλατείες, και ανάβουν οι φούρνοι, και συνάζονται οι ξενιτεμένοι – άγγελοι εκ περάτων κι εκείνοι – κανείς να μη λείψει από το ξόδι της Παναγιάς. Είναι η δικιά μας καλοκαιριάτικη Λαμπρή, το μεγάλο μας πανηγύρι, σπονδή ακατάλυτη στη μνήμη της φύτρας μας.

Έτσι γιορτάζουμε την Κοίμηση. Με πανηγύρια και χορούς στις πλατείες. Ούτε ίχνος θλίψης όλες τούτες τις μέρες. Το ελληνικό Πάσχα του καλοκαιριού, με το βαθύτατο θεολογικό περιεχόμενό του, εκφράζει στάσεις ζωής. Και νοήματα βαθυστόχαστα. Τιμή στη Μητέρα, στη Μεγάλη Μητέρα τιμή!

Αναγάλλια να βρεθείς σε κάποιο παλιό ξωκλήσι της Παναγιάς και να ’ναι Δεκαπενταύγουστος. Να φωτίζουν τα κεριά τις ξεφτισμένες τοιχογραφίες, να βλέπεις μορφές – απεικάσματα του χρόνου, ν’ αφήνεσαι εκεί, σε ταξίδια μακρινά, και να συλλογιέσαι τόσων γενεών τις προσευχές, τόσων γενεών τις ελπίδες. Εκεί, στα ταπεινά μας ξωκλήσια, καταλαβαίνεις καλύτερα τη γιορτή, καταλαβαίνεις την ψυχοσύνθεση ενός λαού που δεν αφήνει κανέναν μονάχο. Κι αν είσαι ξένος ή διαβάτης, να ξέρεις ότι πάντα κάποιος θα βρεθεί να σου προσφέρει ένα ποτήρι νερό, πάντα κάποιος θα σε καλέσει στο γιορτινό του τραπέζι.

Χαρά μεγάλη να βρεθείς τέτοιο βράδυ σε παλαιό κρητικό πανηγύρι. Με τον λυράρη στη μέση κι ολόγυρα να σφύζουν τα νιάτα, ν’ ανασηκώνεται το χώμα στον ρυθμό του Μαλεβιζιώτη. Χαρά μεγάλη να βρεθείς και σε ηπειρώτικο χωριό, κάτω από κάποιο θαλερό πλατάνι και ν’ απολαμβάνεις την αρμονία του χορού που θαρρείς πως ξεπατικώθηκε από τις σελίδες κάποιας αρχαίας τελετής για να θυμίζει τις ρίζες μας εσαεί.

Και η Παναγιά; Και η Μεγάλη Μητέρα; Παρούσα, πάντα παρούσα. Τούτο, άλλωστε, είναι και το μεγάλο μήνυμα της ημέρας, με τόση μαεστρία και τόση ποίηση δοσμένο:

Εν τη Κοιμήσει τον κόσμο ου κατέλιπες, Θεοτόκε!

Από την ευρύτερη οικογένεια Νίκου και Μαρίας Ψιλάκη πολλές – πολλές ευχές.

Χρόνια Πολλά!