ΩΔΗ ΣΤΟ ΕΦΤΑΖΥΜΟ! ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΨΙΛΑΚΗ

ΩΔΗ ΣΤΟ ΕΦΤΑΖΥΜΟ!
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΨΙΛΑΚΗ
Δεν είναι απλή τεχνογνωσία. Ούτε δεξιότητα μόνο. Είναι μαστοριά, με όλη τη δυναμική που φανερώνει η λέξη και περιλαμβάνει τη γνώση, την αισθητική καλλιέργεια, το συναισθηματικό δέσιμο του δημιουργού με το δημιούργημά του. Στην Κασταμονίτσα το εφτάζυμο είναι τρόπος ζωής. Δεν νοείται γιορτή χωρίς φτάζυμο. Ούτε κοινωνική εκδήλωση, γάμος, βάφτιση, αρραβώνας. Είναι το ψωμί της φιλοξενίας, το ψωμί που μεταφέρει συναίσθημα. Η ξεφουρνιά, το κανίσκι, το δώρο. Μα και κάτι πολύ περισσότερο: Το μυστικό αόρατο νήμα που συνδέει τις εποχές, το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, το νήμα που συνδέει τις γενιές. Η μέθοδος αλάνθαστη. Ίδια γεύση πριν από πενήντα κι ογδόντα χρόνια, ίδια και σήμερα. Λεπτή και ισορροπημένη, μ’ εκείνο το σεμνό διακριτικό μα και νοσταλγικό άρωμα να πλημμυρίζει τη στοματική μας κοιλότητα.
Έζησα μέχρι τα 18 μου εκεί. Με τη μυρωδιά του φτάζυμου μεγάλωσα. Φρέσκο ή παξιμάδι ψημένο στον τεράστιο φούρνο του παππού. Με τις προλήψεις, τα παρατηρήματα, τις γυναικείες νυχτερινές συνάξεις για το ζύμωμα, με τη μοναδική σχέση της κάθε ιεροφάντισσας δημιουργού με τον κουνενό της. Άρτος ιερός, πανίερος, μυστηριακός, περιβεβλημένος με το αίνιγμα και τη μαγεία του ανεξήγητου.
Επιστρέφω την Παρασκευή 9 Αυγούστου. Στις 8.30 το βράδι. Στη μεγάλη Γιορτή του Εφτάζυμου. Γι’ αυτό θα μιλήσω. Για την τελετουργία του, για τις αρχαίες καταβολές του, για τη δυναμική του ως στοιχείο της κοινωνικής-πολιτιστικής μας ταυτότητας, διανθίζοντας τον λόγο με ψήγματα της παλαιότερης και της πρόσφατης ιστορίας του γενέθλιου τόπου.
Ευγνώμων στον ακάματο Πολιτιστικό Σύλλογο. Όχι μόνο για τη δική μου συμμετοχή μα για τα όσα σπουδαία και όμορφα κάνει. Το πρόγραμμα πιο πλούσιο φέτος, διήμερος ο εορτασμός. Με βιωματικά εργαστήρια, με το βαθύ αίσθημα φιλοξενίας, με τις μοσχοβολιές να διαχέονται σε κάθε γειτονιά του χωριού.

ΤΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ:

Ανάβουν οι φούρνοι για τη διήμερη γιορτή του εφτάζυμου στην  Κασταμονίτσα, 9 και 10 Αυγούστου. Ένας επιτυχημένος θεσμός με τη διαχρονική στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης.

Ανάβουν και φέτος οι φούρνοι, γεμίζουν οι δρόμοι μοσχοβολιές και ολόκληρο το χωριό μετατρέπεται σε ζωντανό υπαίθριο μουσείο παραδοσιακής ζωής, σε μια από τις πιο επιτυχημένες θερινές εκδηλώσεις της Κρήτης που συνδιοργανώνεται από τον Μορφωτικό Σύλλογο Κασταμονίτσας, την Περιφέρεια Κρήτης και τον Δήμο Μινώα Πεδιάδος. Ειδικότερα φέτος, και ύστερα από μια λαμπρή πορεία 25 ετών, η Γιορτή του Εφτάζυμου εμπλουτίζεται με καινοτομίες φιλοδοξώντας να μυήσει τις νεότερες γενιές στα νάματα ενός σπουδαίου πολιτισμού που γνωρίζει να αξιοποιεί τον φυσικό πλούτο, να σέβεται τη γη και να αναδεικνύει την αισθητική ως κανόνα ζωής.

Η Γιορτή του Εφτάζυμου αρχίζει την Παρασκευή 9 Αυγούστου, στις 7 το απόγευμα. Ομάδες γυναικών θα βρίσκονται στην πλατεία του καθεδρικού ναού της Αγίας Κυριακής για να διδάξουν σε όσες και όσους επιθυμούν ξεχασμένες παραδοσιακές τεχνικές, όπως:

-Η τέχνη και το κέντημα του φιλέ. Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τεχνική δεξιότητα με μεγάλη διάδοση στις αμέσως προηγούμενες εποχές.

-Η διαχείριση του μαλλιού. Τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου έχουν ήδη καθαρίσει και πλύνει σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο τα μαλλιά από τις κουρές των προβάτων και ετοιμάζονται να δείξουν στους επισκέπτες όλα τα στάδια της επεξεργασίας μέχρι την κατασκευή νήματος και την ετοιμασία του αργαλειού.

-Ο κρητικός αργαλειός. Οι τρόποι ύφανσης, τα χτένια, η διαδικασία, η ονοματολογία.

-Το άνοιγμα του φύλλου. Μεταφέροντας εμπειρίες πολλών γενεών οι οικοδέσποινες της Κασταμονίτσας διδάσκουν τεχνικές ανοίγματος φύλλου ζύμης για τα παραδοσιακά παρασκευάσματα της Κρήτης (βρουβόπιτες, αγνόπιτες, καλιτσούνια κλπ).

ΟΜΙΛΙΑ: Η ΚΑΣΤΑΜΟΝΙΤΣΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΦΤΑΖΥΜΑ ΤΗΣ

Την Παρασκευή 9 Αυγούστου στις 8.30 μ.μ στην πλατεία της Αγίας Κυριακής, ο γνωστός συγγραφέας Νίκος Ψιλάκης, που γεννήθηκε και μεγάλωσε σε αυτό το χωριό, ξεφυλλίζει τις σελίδες της μνήμης, αναδιφά τεκμήρια της ιστορίας και παρουσιάζει μία ολοκληρωμένη εικόνα του εφτάζυμου. Ο αυτόζυμος άρτος της αρχαιότητας, που οι γυναίκες της Κασταμονίτσας του απέδωσαν σημαίνοντα συμβολικό ρόλο, αποτελεί ένα σπουδαίο παρασκεύασμα υψηλής θρεπτικής και γαστρονομικής αξίας, διατηρώντας ακόμη την αρχέγονη γεύση του. Ο κ. Ψιλάκης θα παρουσιάσει πλήθος εικόνων και θα αναφερθεί σε ιδιαίτερες στιγμές της ιστορικής διαδρομής του χωριού.

ΕΝΑ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ!

Το Σάββατο 10 Αυγούστου η Κσταμονίτσα ξαναζωντανεύει το παρελθόν της! Ανοίγουν οι κασέλες, ανοίγουν τα κελάρια και από το απόγευμα ολόκληρο το χωριό μετατρέπεται σε Μουσείο Παραδοσιακής Ζωής. Υφαντά και κεντήματα, ενδυμασίες παλιές, προβιομηχανικά εργαλεία και άλλα εκτίθενται σε όλους τους δρόμους. Την ίδια ώρα οι γυναίκες του χωριού έχουν στήσει μικρά εργαστήρια τοπικής κουζίνας σε κεντρικά σημεία και προσφέρουν τα παρασκευάσματά τους στους επισκέπτες. Παράλληλα, στο σχολείο του χωριού έχουν ήδη ανάψει οι φούρνοι και ετοιμάζουν το καθιερωμένο εορταστικό ψητό των πανηγυριών μας και οι γυναίκες έχουν ετοιμάσει εξαιρετικά νηστίσιμα εδέσματα του Δεκαπενταύγουστου.

Στην πλατεία, οι νεαροί μουσικοί Μανώλης Κορναράκης, Μανώλης Τσαπάκης και Στέλιος Νικολιδάκης θα συντροφεύουν τους επισκέπτες με παραδοσιακά ακούσματα και σκοπούς.

Η ημέρα θα κλείσει στον προαύλιο χώρο του Δημοτικού Σχολείου, με παραδοσιακό γλέντι από το συγκρότημα του Γιώργο και Νίκου Στρατάκη.

Κατά τη διάρκεια των διήμερων εκδηλώσεων θα διατίθεται το κρητικό παραδοσιακό εφτάζυμο ψωμί.

Την Παρασκευή 9 Αυγούστου και το Σάββατο 10 Αυγούστου από τις 19.00 θα υπάρχει για τους επισκέπτες δωρεάν χώρος στάθμευσης.

Για πληροφορίες :

 Θεοδώρα Καντηφεδάκη- Τηλ. 6973044788