ΣΑΝ ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ΑΝΤΙΔΩΡΗΜΑ...
ΑΝΤΙΔΩΡΗΜΑ ΣΤΙΣ ΕΥΧΕΣ ΣΑΣ
Δεν είχα τι να προσφέρω γι’ αντιδώρημα στις ευχές σας και ανέτρεξα στις παλιές μου γραφές. Σε μια εικόνα που με είχε συγκινήσει βαθύτατα και γι’ αυτό είχα πάρει την απόφαση να τη μεταφέρω σε μυθιστόρημα μνήμης. Απλό το σκηνικό, απέριττο. Ένα ταπεινό ξωκλήσι γδαρμένο από τη βροχή και τον χρόνο, ένα τραπέζι προσφορών, ένα θυμιατήρι φτιαγμένο με σπασμένο κεραμίδι, ένα πανέρι με τα πρώτα σταφύλια κι ένας γέροντας παπάς που με τα λίγα κολλυβογράμματα διαβάζει “ευλόγησον, Κύριε, τον καρπόν τούτον της αμπέλου τον νέον…” Κάποτε το σκηνικό συμπληρώνει μια κρεβατίνα, λιάτικο κλήμα για να ωριμάζουν τα σταφύλια του πρώιμα, και κάτω από αυτήν την κρεβατίνα στρώνεται η τράπεζα προσφορών την ημέρα της μεγάλης αυγουστιάτικης γιορτής του Αφέντη, έξι του Αυγούστου.
Το γνώριζα το σκηνικό, το έχω ζήσει. Και όταν χρειάστηκε ν’ αποδώσω με τις όποιες μικρές μου δυνάμεις την ποιητική της νοσταλγίας, σ’ αυτήν την εικόνα κατέφυγα.
ΜΙΚΡΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ “ΠΟΛΥΦΙΛΗΤΗ”
Μέρα μεγάλη ξημέρωνε, γιορτή του Αφέντη Χριστού, έξι του Αυγούστου. Ξεχείλιζαν οι μνήμες, ξεχείλιζε και το δάκρυ, βυθίζονταν στις αναπολήσεις τους οι πρόσφυγες του ξενώνα, ξαναζούσαν τις αναβάσεις στις κορφές, εκεί που είχαν χτίσει οι παλιότεροι τα ξωκλήσια της Μεταμόρφωσης για να βρίσκονται πιο κοντά στον ουρανό. Πριν ξημερώσει ακόμη βγήκε στους δρόμους η Φραντζέσκα, αποζητούσε τον Αφέντη της μνήμης, ένα ξωκλήσι στο χωματόβουνο, τριγυρισμένο με αμπέλια λογάδα, πώς να ξεχάσει; Αλλά και πώς να γίνει κανείς ταξιδιώτης του χρόνου και να παλιννοστήσει στην παιδική ηλικία του;
Στην άκρα του Ριζόκαμπου βρισκόταν ο Αφέντης. Ένα κλήμα, το πιο τρανό απ’ όλα, ήταν φυτρωμένο στην κόγχη του ιερού, αναρριχόταν στη στέγη κι έγερνε σαν πολύκλαδη κρεβατίνα στο πλάι. Στον ίσκιο του στεκόταν ένας γερο-καλόγερος, θυμιάτιζε, βλογούσε, έκοβε τσαμπιά-τσαμπιά τα σταφύλια και τα μοίραζε μαζί με τ’ αντίδωρο.
Σ’ αυτές τις εικόνες στέκομαι σήμερα, σε στιγμές που αποπνέουν ομορφιά και ευγένεια. Το θυμάμαι κάθε χρόνο τέτοια μέρα το έθιμο των απαρχών, όπως θυμάμαι και τις βέβαιες καταβολές από τη μακρινή αρχαιότητα. Αυτές οι τελετές μας κράτησαν, αυτά τα έθιμα γίνηκαν στοιχεία δομικά της ταυτότητάς μας.
Τίποτ’ άλλο δεν έχω να προσφέρω σαν αντιδώρημα. Λέξεις μονάχα. Και εικόνες - σπονδές ταπεινές στη συλλογική μας μνήμη.
Να είστε πάντα καλά. Να απολαμβάνετε την ομορφιά της ζωής. Κι αν βρίσκετε τον κόσμο μας λειψό ή και άδικο, στο χέρι μας είναι να τον κάνουμε τόσο όμορφο και τόσο μεγάλο για να χωρεί το γέλιο, τη χαρά, την ελπίδα.
Σας ευχαριστώ!
Νίκος Ψιλάκης, Αύγουστος 2023
