Ε, λοιπόν, φίλοι μου, υπάρχει ελπίδα!

Δεν συνηθίζω να αναρτώ στο διαδίκτυο προσωπικές μου στιγμές, όμως την εμπειρία που έζησα σήμερα στο Μουσικό Σχολείο Ηρακλείου νιώθω βαθιά την ανάγκη να τη μοιραστώ. Για τρεις ολόκληρες διδακτικές ώρες (!) μιλούσαμε με τα παιδιά της Δευτέρας Λυκείου, δηλαδή τη γενιά στην οποία σιγά-σιγά παραδίδουν οι μεγαλύτερες τη σκυτάλη. Καλεσμένος του Σχολείου, και ειδικότερα της φιλολόγου κυρίας Λίζας Σκλάβου, βρέθηκα μπροστά σε μια ομάδα νέων πολιτών υψηλού επιπέδου, μια ομάδα προβληματισμένων ανθρώπων που ξέρουν ν' ατενίζουν τ' όνειρο. Ξεκινήσαμε μια συζήτηση για τη σχέση της Ιστορίας με τη Λογοτεχνία και φτάσαμε να μιλάμε για υψηλές έννοιες, για την τέχνη και τον πολιτισμό, για όλα εκείνα που μπορούν να αποτελέσουν αλφαβητάρι και μπούσουλα της ζωής. Αφορμή το τελευταίο βιβλίο μου, «Κι οι θάλασσες σωπαίνουν», που τα παιδιά με τη λόγια δασκάλα τους είχαν αποφασίσει να αξιοποιήσουν σε μιαν εκδήλωση μνήμης για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, στην οποία - δυστυχώς - δεν ήταν μπορετό να παρευρεθώ. Η βύθιση του πλοίου Τάναϊς φορτωμένου με 500-600 ανθρώπινες υπάρξεις αποτελεί ένα μελανό στίγμα για την ιστορία της ανθρωπότητας, όπως γενικότερα και η στάση του ναζισμού απέναντι στην ανθρώπινη ζωή. Στ' αμπάρια του πλοίου ήταν φορτωμένοι Έλληνες πατριώτες, Ιταλοί αντιφασίστες και όλοι οι Εβραίοι της Κρήτης, πάνω από 500, ίσως και 600 άνθρωποι, που σήμερα οι ψυχές τους αναπαύονται ψηλά στον ουρανό (ψηλά και στη δική μας συνείδηση) και τα κορμιά τους βαθιά στη θάλασσα, στον βυθό του Αιγαίου.

Τι μπορεί, λοιπόν, να είναι αυτό που συνέχει την Ιστορία με τη Λογοτεχνία; Γιατί ένας συγγραφέας προτιμά τη λογοτεχνική μετάπλαση από την ιστορική μελέτη; Πώς αποφασίζει κάποιος να περπατήσει στα δύσβατα, μα και τόσο ελκυστικά, μονοπάτια της τέχνης; Και η έμπνευση πώς λειτουργεί; Και το ταλέντο πόσο συμβάλλει; Και το αύριο του κόσμου; Και η συνομιλία της μουσικής με την ποίηση; Και η διάχυση του πολιτισμού σε ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας;

Κυρία Σκλάβου, κύριε Λιναρδάκη, αγαπητά μου παιδιά, σας ευχαριστώ. Με κάνατε να νιώσω την ορμή της νιότης και την ωριμότητα μιας γενιάς στην οποία πιστεύω. Ε, λοιπόν, φίλοι μου, υπάρχει ελπίδα!

Νίκος Ψιλάκης, 12 Φεβρουαρίου 2020