ΣΤΙΣ «ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΕΣ» ΑΦΙΕΡΩΝΕΙ ΤΟ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ Ο ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΝΤΑΙΟΣ

Ιδιαίτερη τιμή για μας το κείμενο του σπουδαίου Έλληνα χρονογράφου Πέτρου Μανταίου, ενός από τους τελευταίους μεγάλους  θεράποντες του λογοτεχνικού και δημοσιογραφικού αυτού είδους («Εφημερίδα των Συντακτών», 27 Μαΐου 2024). Το κείμενό του:   

ΒΙΒΛΙΑ ΒΡΑΔΕΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

Ακούμε πολύ συχνά: «Δεν έχουμε χρόνο…», «Δεν μας περισσεύει χρόνος…». Καθένας και ο χρόνος του βέβαια, τι κάνει τον χρόνο του και τι δεν τον κάνει. Αλλά, προκειμένου να διαθέσεις τον «ελεύθερο χρόνο» σου στην ανάγνωση ενός βιβλίου, βιβλία, όπως το «Λαϊκές Τελετουργίες στην Κρήτη – Εθιμα στον Κύκλο του Χρόνου», του Νίκου Ψιλάκη (εκδ. Καρμάνωρ), 600 σελίδες μεγάλου σχήματος, 7 σελίδες ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, δεν είναι από αυτά που αράζεις στον καναπέ και τα… ξεπετάς.

Είχα την ιδιαίτερη τιμή και χαρά να συμμετάσχω στην παρουσίασή του, την Παρασκευή στον «Παρνασσό», με τον εκλεκτό λαογράφο μας Γιώργο Αικατερινίδη, διευθυντή Ερευνών του Κέντρου Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας και τον συγγραφέα. Σπεύδω να καθησυχάσω τον «μέσο» αναγνώστη που «ανοίγει πότε πότε και κανένα βιβλίο», ότι τα μεγάλα, που… φοβίζουν, δεν είναι πάντα απωθητικά εκ του όγκου. Πολλά από αυτά είναι συγχρόνως και βιβλία μακράς πνοής, έρχονται δηλαδή από μακριά και πάνε μακριά. Απαιτούν, άρα, μακρά ανάγνωση, όχι απαραίτητα συνεχόμενη. Μπορεί να είναι και αποσπασματική. Σαράντα χρόνια του πήρε του Ψιλάκη η «συγκομιδή» των λαϊκών τελετουργιών του τόπου του!

Δεν διαβάζονται «μια κι έξω», χρόνοι και σελίδες! Αλλωστε η «εφάπαξ», βιαστική ανάγνωση, δεν σου αποκαλύπτει τα πολλά που έχουν να δώσουν. Το δέλεαρ δεν είναι στην αφήγηση και στο περίπου αναμενόμενο φινάλε ενός λαϊκού π.χ. μυθιστορήματος. Στα βιβλία βραδείας ανάγνωσης το δέλεαρ μπορεί να εμφανιστεί στην παραμικρή λεπτομέρεια, σε κάθε σελίδα. Γιατί, φέρ’ ειπείν, στην Κρήτη κάνουν χοές στα μνήματα την Τρίτη της Διακαινησίμου. Κάτι που το κάνουν και οι Πόντιοι, αλλά Κυριακή του Θωμά.

Βιβλίο μέθεξης, γνώσης του παρελθόντος, επίγνωσης του παρόντος. Χωρίς αυτά, στο μέλλον και ο γιαλός θα στραβώσει και στραβά θ’ αρμενίζουμε…